De briefwisseling tussen het Artsen Collectief en Sanquin vond plaats in het verlengde van een informatiebijeenkomst rond het thema coronavaccinatie en bloedveiligheid, die de bloedbank vorig jaar april organiseerde voor haar medewerkers. Die konden de bijeenkomst fysiek bijwonen of online volgen. Aanleiding waren kritische vragen van donor- en keuringsartsen en ander personeel van Sanquin, onder andere over de veiligheid van donorbloed van gevaccineerden voor de ontvangers van bloedproducten, met het oog op de samenstelling van de mRNA-vaccins.
Drie sprekers voerden tijdens de Sanquin-bijeenkomst het woord. Immunoloog prof. Marjolein van Egmond (Amsterdam UMC) benadrukte vooral de veiligheid van de mRNA-vaccins voor donoren. Medisch directeur van Sanquin, internist-hematoloog Vĕra Novotny, relativeerde de mogelijke risico’s van de coronavaccins voor de bloedveiligheid, door een vergelijking te maken met andere gezondheidsrisico’s vanuit de omgeving. Arts-microbioloog Hans Zaaijer, hoofd afdeling Bloedoverdraagbare Infectieziekten van Sanquin, presenteerde gegevens waaruit zou blijken dat er geen extra ‘postdonatie’-problemen zijn opgetreden bij bloedtransfusies na invoering van de coronavaccins. Ook relativeerde hij de mogelijke aanwezigheid van kleine hoeveelheden vaccin-mRNA in de bloedbaan.
“Tijdens deze bijeenkomst bleken er grote meningsverschillen te bestaan over dit onderwerp”, schrijft het Artsen Collectief op haar website. Die verschillen kwamen vooral tot uiting in het vragenrondje na de lezingen. De vragen konden vanuit de zaal en online worden gesteld. Bij de beantwoording hiervan viel onder meer het rotsvaste vertrouwen op dat Van Egmond heeft in de coronavaccins. “Ik durf er echt mijn hand voor in het vuur te steken dat er nog nooit vaccins zijn geweest die zo goed onderzocht zijn als deze vaccins”, zei de immunoloog. Opmerkelijk was tevens dat de wetenschappelijke leiding van Sanquin het voorzorgsprincipe niet van toepassing acht op de nieuwe mRNA-vaccintechnologie. Zo ziet Zaaijer geen nut in het registreren van de coronavaccinatiestatus van donoren voor onderzoek, omdat er geen negatieve signalen zijn bij ontvangers van bloedproducten sinds de start van de vaccinatiecampagne. Ook het meten van spike-eiwit, mRNA of (plasmide-)DNA in donorbloed wordt niet overwogen bij Sanquin.
Pijnlijk werd het toen een vraag werd gesteld over de hulpstof ALC-0315, die wordt genoemd in de bijsluiter van het Pfizer-vaccin. “Ik grijp nu even in”, zei Zaaijer. “Ik vind het een beetje een oneerlijke manier van debatteren, want als ik jou ga voorlezen wat in een plakje cervelaat zit uit de Albert Heijn, op dit niveau, chemisch, dan schrik je je ook dood.” Waarmee hij varieerde op de fameuze frikandel van voormalig VWS-minister Hugo de Jonge, die de onduidelijke samenstelling van junkfood in 2021 gebruikte om tieners te bewegen tot coronavaccinatie. Terwijl ALC-0315, waar de vraag over ging, een nieuwe hulpstof is die gebruikt wordt om het mRNA (en verontreinigend plasmide-DNA) in te verpakken. “Deze hulpstof van de Pfizer-vaccins is voor het eerst door de EMA voor mensen toegelaten in dit product, waarbij kritische kanttekeningen werden geplaatst”, aldus het Artsen Collectief. “Het is niet op de reguliere wijze getest op zwangerschaps- of reproductieve veiligheid.”
Afgelopen november stuurde het Artsen Collectief een uitgebreide brief aan Sanquin over de informatiebijeenkomst, zo blijkt nu. De brief werd ondertekend door de voorzitter, cardiothoracaal chirurg prof. Jan Grandjean. “Ook het Artsen Collectief ontvangt sinds begin 2021 doorgaand vragen van bezorgde burgers en medisch professionals over de covid-19 mRNA-vaccins”, schreef hij. “De recente nieuwe boosterrondes maakt deze vraag weer actueler, vandaar dat wij u nu benaderen. (…) Het Artsen Collectief ziet, in tegenstelling tot de vertegenwoordigers van Sanquin, allerlei signalen die aan de veiligheid van de coronavaccins doen twijfelen.” Om die reden vindt het Collectief het verstandig om donorbloed te gaan testen op de aanwezigheid van spike-eiwit, mRNA en verontreinigend plasmide-DNA. Vanwege de ontstekingsbevorderende eigenschappen van de spike-eiwitten zou het bloed ook moeten worden getest op ontstekingsfactoren.
“Ook zou de wachttijd minimaal 28 dagen moeten zijn tussen vaccinatie en bloeddonatie, momenteel is dat zeven dagen”, aldus de brief. Daarnaast vindt het Collectief dat bloedontvangers, indien mogelijk, een keuze zouden moeten hebben tussen “bloed van gevaccineerden of ongevaccineerden”. Verder ontvangen de kritische artsen vragen over de mogelijkheid om vooraf eigen bloed af te staan, mocht een ingreep met bloedproducten in de nabije toekomst verwacht worden. “Voor zover het Artsen Collectief hiervan op de hoogte is, wordt hier in Nederland nog geen gelegenheid voor geboden.”
In een reactie op de brief heeft Sanquin laten weten geen aanleiding te zien voor nader onderzoek of aangepast beleid: “Op het gebied van inzameling, bewerking en uitgifte van bloedproducten stellen wij vast dat er nog altijd geen melding is gedaan van een nadelig effect van bloedtransfusie bij patiënten dat veroorzaakt werd doordat het gedoneerde bloed afkomstig was van een donor die een coronavaccinatie heeft gehad. Niet bij Sanquin, en niet door Europese bloedbanken bij de European Centre for Disease prevention and Control (ECDC).” Verder worden bloeddonors met gezondheidsklachten altijd (tijdelijk) uitgesloten voor donatie, zo meldt de bloedbank. Een veiligheidsmaatregel die al tientallen jaren in acht wordt genomen en “helpt voorkomen dat ziekteverwekkers in bloedproducten komen”. Volgens Sanquin geeft dit alles “geen concrete aanleiding of houvast voor een gericht onderzoek naar de veiligheid van bloedproducten als gevolg van coronavaccinatie”.
Het Artsen Collectief heeft intussen wetenschappelijke bijval gekregen van Japanse onderzoekers. Zij waarschuwen in een nieuwe studie, waarvan de preprint half maart online kwam, voor bloedtransfusies met bloed van gevaccineerden. Zij vrezen negatieve gezondheidseffecten en achten het noodzakelijk dat in bloedproducten afkomstig van ontvangers van genetische vaccins “de aan- of afwezigheid van spike-eiwit of gemodificeerd mRNA wordt bepaald zoals bij andere tests op pathogenen”. Zij pleiten daarom voor de ontwikkeling van nieuwe en nauwkeurige testmethoden. Zolang die niet beschikbaar zijn, kunnen “geen conclusies worden getrokken over het risico of de veiligheid van bloedtransfusies met bloedproducten van ontvangers van genetische vaccins”. Volgens de Japanse auteurs is grondig en voortdurend onderzoek nodig. Daarvoor dient de traceerbaarheid van bloedproducten verzekerd te worden en “moeten rigoureuze onderzoeken naar de gevolgen voor de ontvanger en meta-analyses uitgevoerd worden”. Daarbij is het essentieel om van donoren een gedetailleerde geschiedenis van vaccinatie en covid-19 infectie te verkrijgen, en monsters van bloedproducten te bewaren voor “latere detectie en verificatie van stoffen” zoals spike-eiwit.
Eén van de Japanse auteurs is farmaco-epidemioloog en medisch oncoloog prof. Masanori Fukushima, emeritus-hoogleraar van de Universiteit van Kyoto. Fukushima trok voor het eerst de aandacht toen hij in november 2022 tijdens een buitengewone zitting in het Huis van Afgevaardigden in Tokio het Japanse ministerie van Volksgezondheid onverholen wees op de schade die de mRNA-vaccins veroorzaken. Vanaf dat moment schaarde hij zich in het internationale gezelschap van kritische topmedici. Zo was hij begin 2023 coauteur van een preprint-studie over de auto-immuuneffecten van de coronavaccins, samen met onder meer de Amerikaanse cardioloog en wetenschapper Peter McCullough.
Recent heeft Fukushima van zich laten horen in een korte video, die viraal ging. “Het is alsof we de doos van pandora hebben geopend en nu allerlei ziekten tegenkomen: auto-immuunziekten, neurodegeneratieve ziekten, kanker en infecties”, zei Fukushima over de effecten van de coronavaccins. “We moeten deze schade echt serieus nemen en serieus aanpakken. Pogingen om deze schade af te doen alsof er niets aan de hand is, zijn eerlijk gezegd het werk van het kwaad.”
