Liverpool, 2023. In de straten klinkt muziek, mensen bewegen zich in zeeën door de stad. De boodschap ‘United by music’ straalt af op het publiek. Er heerst eenheid en verbondenheid. Overal waar je kijkt, is het duidelijk: hier is het Songfestivalcircus neergestreken.
Malmö, 2024. Een Zweeds badstadje vormt het decor van het Eurovisiesongfestival. Een controversiële editie door de deelname van Israël, dat een oorlog uitvecht in Gaza. Er kwamen petities, ook van Belgische artiesten, om het land te weren. Maar de European Broadcasting Union (EBU) hield Israël aan boord. Hun argument: “Het Eurovisiesongfestival is een niet-politiek evenement. Het is geen wedstrijd tussen overheden, maar van zenders.”
Gebrek aan sfeer
De komst van Israël brengt een andere sfeer of vooral het gebrek eraan. Overdag is het opvallend rustig in Malmö. De versiering is sober en klein. Wel is het hele politieapparaat van het land aanwezig. Geregeld rijdt er een combi langs. Hoe dichter je bij de Arena komt, hoe meer agenten je ziet. Dat aantal steeg nog eens naargelang de eerste show met publiek in de zaal woensdagavond naderde. Dan verscheen ook een gepantserde wagen. Betonblokken moet verkeer en ongewenste voertuigen tegenhouden.
(Lees verder onder de foto)
© eadp
Op elke straathoek rond het stadion staan twee à drie agenten. De een al wat zwaarder bewapend dan de andere, maar allemaal dragen ze een fluohesje. De boodschap is duidelijk en dubbel: ‘We zijn hier voor uw veiligheid, maak je geen zorgen’, maar ook ‘Wij zijn hier, laat het uit je hoofd om wat te doen’.
De politie straalt vooral rust uit. Ze spreken mensen vriendelijk aan en houden de boel in de gaten. Het is niet voor het eerst dat er veel veiligheidsdiensten worden opgetrommeld tijdens het Songfestival. Ook in Tel Aviv (2019) in Israël zelf was de waakzaamheid hoog, net zoals in Kiev (2017) in Oekraïne.
(Lees verder onder de foto)
De toegangswegen tot het park kregen barricades voor wagens. — © eadp
’s Avonds trekken we naar de Eurovillage in het Folkets Park. Opvallend, vorig jaar lag het dorp van het Songfestival op slechts een kwartiertje stappen, nu doe je er een uur over. Hoewel het park een geschikte locatie is, lijkt het erop dat de stad mensenmassa’s wil vermijden. In de speciale Eurovision Street erheen blijkt dat politiek nooit ver weg is. Aan gebouwen wapperen Palestijnse vlaggen. Op ramen van winkels zijn stukjes watermeloen geschilderd, een symbool voor het Palestijnse verzet tegen de Israëlische overheid.
Palestijns protest
De wegen rond het park hebben barricades, waar enkel fietsers en voetgangers langs kunnen. Aan de ingang vindt woensdagavond een protest plaats. Een man op een bakfiets bekleed met wapperende vlaggen fietst voorbij, en sluit zich aan bij de groep die zingt en scandeert: “Free Gaza, free Palestine”, ofwel: bevrijd Gaza, bevrijd Palestina. Omsingeld door politie die rustig toekijkt en laat begaan. Het verloopt vreedzaam. Donderdag volgt er een grotere actie in de stad, waar 15.000 à 20.000 mensen worden verwacht.
(Lees verder onder de video)
In het park zelf is het zeer rustig. Er zijn drie verschillende podia. De een al wat kleiner dan de andere. De halve finales worden er deze keer niet live uitgezonden. De finale zaterdag wel. Het valt op dat er nog wel wat kaartjes beschikbaar zijn om de show live in de zaal bij te wonen. Zelfs voor de halve finales en finale. Dat was vorig jaar niet het geval. Verwacht daar ook geen koopjes. Tickets gaan voor zo’n 180 à 350 euro de deur uit.
Sluipschutter
Terug aan de Arena zien we plots voor het eerst politie op het dak van een van de gebouwen rond de zaal. Een man met een verrekijker, vergezeld door een sluipschutter. Even verderop nog een persoon in een fluo hesje die de boel in de gaten houdt. Ook in het treinstation is de aanwezigheid van veiligheidsdiensten plots voelbaar.
(Lees verder onder de foto)
De sluipschutters werden eerder deze week al gespot in de buurt van de Arena. — © AP
Het publiek moet binnen langs een metaaldetector, zoals elk jaar. Zakken mogen dit keer nergens binnen. Ook geen kleine handtassen. Vooraf wordt er bovendien voor het eerst streng gecontroleerd op Palestijnse vlaggen. Die zijn verboden. Een Belgische fan werd er tussenuit geplukt, omdat onze driekleur niet herkend werd. “Maandag was dat niet geval, terwijl ik dezelfde vlag aan had”, klinkt het.
Eden Golan treedt die avond voor het eerst op met publiek in de zaal. Ze wordt getrakteerd op boegeroep, blijkt uit filmpjes op sociale media. In de perszaal is daar nauwelijks iets van te horen. Wellicht zal u het thuis ook niet merken vanavond. De EBU beschikt om technologie om dat eruit te filteren.
