Trudeau’s voorstel om een kredietscoresysteem te introduceren in de woninghuursector is onderdeel van de uitgebreidere ‘Huurdersrechtenwet’. Het wordt in de reguliere pers neergezet als geweldig initiatief. Canadezen die consistent hun huur op tijd betalen, moeten daarvoor beloond worden, opperde de premier. Het moet zichtbaar gaan worden in een kredietscore die loyaal betalende burgers op termijn gunstigere hypotheekvoorwaarden moet opleveren. Het zal er tevens toe leiden dat de toegang tot de koopwoningmarkt voor velen verbetert, zo stelt Trudeau in video’s op X. “Het is fundamenteel oneerlijk dat huurders die maandelijks 2000 dollar betalen geen vermogen opbouwen, terwijl mensen die dit bedrag aan een hypotheek betalen wel bijdragen aan vermogensopbouw en verbetering van de kredietscore. Daar ga ik een oplossing voor bieden!”
Ook Andrew Graham, directeur van het financiële technologiebedrijf Borrowell, is voor. “We pleiten al jaren voor het belang van het rapporteren van huurbetalingen om een kredietgeschiedenis op te bouwen”, stelt hij in de Toronto Star, de grootste krant van Canada. Ook Sue Hutchison, CEO van kredietbureau Equifax Canada, omarmt deze ontwikkeling in dezelfde krant. Ze voorziet een vruchtbare samenwerking met de overheid en financiële instellingen om “deze stap in de evolutie van het Canadese kredietsysteem zorgvuldig te implementeren”.
Maar niet iedereen is blij met de voornemens van Trudeau. Critici stellen vast dat de premier de echte fundamentele problemen op de woningmarkt zoals onvoldoende woningaanbod en de hoge prijzen niet aanpakt. Tevens benadrukken zij de potentiële gevaren van een kredietsysteem. Verhuurders kunnen het systeem misbruiken om druk uit te oefenen op huurders, vooral tijdens conflicten. Huurders met instabiele inkomens of financiële problemen kunnen bijvoorbeeld onterecht worden benadeeld en daardoor hun positie op de woningmarkt beperken. In deze tijden van economische onzekerheid in Canada kampen al veel burgers met huisvestigingsproblemen. Ook wordt gevreesd dat Trudeau via een achterdeurtje nog meer controle wil uitoefenen op de Canadezen. Lage scores in het kredietsysteem kunnen potentieel leiden tot aanzienlijke sociale en economische beperkingen, gelijk het beruchte Chinese sociaalkredietsysteem. “Dit systeem kan een gevaarlijke precedent scheppen voor de privésfeer van individuen en dient als een waarschuwing voor het potentieel misbruik van gegevens door overheids- en private entiteiten”, waarschuwt Pierre Poilievre, een vooraanstaande criticus van de regering en leider van de Conservatieve Partij van Canada in de Toronto Star. Hij benadrukt verder dat dergelijke maatregelen een ernstige bedreiging vormen voor de fundamentele vrijheden van de Canadese burgers.
De timing van Trudeau’s voorstel, valt samen met de onheilstijding van de crises op de Canadese woningmarkt. De vraag is aanzienlijk hoger dan het aanbod en de huurprijzen zijn de voorbije maanden explosief gestegen. Daartegenover staat een historisch lage vacaturegraad van slechts 1,5 procent in december 2023. Dit probleem wordt verder verergerd door de snel groeiende dakloosheid en de oplopende levenskosten, die volgens experts mede worden veroorzaakt door externe factoren zoals de oorlog in Oekraïne.
Parlementslid Kevin Vuong bekritiseert niet alleen de beroerde aanpak van de economische problemen door de regering Trudeau. Volgens hem komt het “falend leiderschap” tot uiting in een groeiend aantal Canadezen dat afhankelijk is van voedselbanken. Vuong struikelt vooral over de buitenlandse inmenging door het World Economic Form in Trudeau’s politiek en het gebrek aan waarborgen van openbare veiligheid en de rechtsstaat. Om dit alles eist hij het aftreden van de premier.
Chris Scott, eigenaar van het Whistle Stop Café in Mirror, West-Canada, is het met hem eens. Hij groeide tot een nationaal symbool van verzet tegen de overheidsmaatregelen in coronatijd en raakte daardoor bijna zijn horecaonderneming kwijt. “Het World Economic Forum klopt aan op onze deur, maar de meeste Canadezen zijn doofstom daarvoor. Ze voeren wel actie tegen Trudeau, tegen de oorlog in Oekraïne – ook omdat Trudeau Poetin blijft provoceren als een opstandige puber – en tegen de vleestaks, maar ze realiseren zich niet dat ze slechts de symptomen aanpakken. De onderliggende oorzaak is het veelkoppige monster dat ik ‘het globalisme’ noem. Tijdens mijn bezoek aan Nederland zag ik vergelijkbare tendensen. Het is bijna copy-paste wat jullie overkomt met Rutte en ons met Trudeau”, aldus Scott tegenover De Andere Krant.
Naast de voorzichtige introductie van het kredietsysteem heeft Trudeau ook de aanval geopend op wat hij noemt “hatespeech” door de introductie van de Online Harms Bill. Deze wet maakt het mogelijk online opmerkingen die anderen kunnen kwetsen of belachelijk maken, als haatspraak te duiden.
De kans is groot dat de grenzen van de vrijheid van meningsuiting worden ingeperkt door de machtshebbers, die bovendien weigeren het begrip helder te definiëren. De beslissingsbevoegdheid komt volgens Trudeau te liggen bij zijn nieuw opgerichte Digital Safety Commission, een orgaan met federale bevoegdheden maar zonder de verplichting tot het volgen van standaard juridische bewijsvoering. Het zal hoogstwaarschijnlijk ook in Canada – net als op veel andere plekken in de wereld – leiden tot toenemende censuur.
Douglas Coupland, bekend van romans als Generation X en Girlfriend in a coma, vertelt aan De Andere Krant dat “Trudeau Canada in chaos heeft gestort”. De in Vancouver wonende Canadese schrijver vindt dat de premier “zou moeten aftreden. Hij is het slechtste dat Canada ooit overkomen is. Eigenlijk herken ik mijn eigen land niet meer. Het is wat mij betreft ironisch hoe Trudeau’s pogingen om online haatspraak te beheersen, zelf uitmonden in een vorm van staatscensuur die fundamentele vrijheden ondermijnt. Waar eindigt dit? In een wereld waarin elke uitspraak wordt gewogen en mogelijk als haatspraak wordt bestempeld? Het lijkt erop dat we op een hellend vlak zitten dat leidt naar een dystopische realiteit die ik ooit in mijn boeken als fictie beschreef, maar die nu wel erg oncomfortabel dichtbij komt.”