Afgelopen week verscheen er een tweet op X waarop wij opmerkzaam werden gemaakt: “hoe zit dat in Nederland?” Navraag bij betrouwbare bronnen bevestigde dat beeld voor Nederland. Bij Stichting NICE vinden we helaas geen week- of maandstatistieken meer. Reden om zelf te verifiëren of die trend zich ook hier voordoet.
Dit artikel is ook te lezen op de site van Herman Steigstra.
Volgens Alan zou in Engeland het griepseizoen 4-5 weken eerder beginnen dan vroeger en dus worden daar de griepvaccinaties inmiddels eerder gegeven (als ik het goed begrijp aan scholieren!).
In Engeland werd de jaarlijkse boosterprik sinds 2022 vanaf oktober gezet, dus een maand later dan bij ons. Inmiddels is het advies in Engeland om elke 6 maanden een booster te nemen. Wonderlijk!
Tegelijkertijd horen we geluiden dat de IC’s in Nederland veel vroeger in het seizoen vol lopen. We zullen straks zien dat dit inderdaad in de CBS-cijfers terug te vinden is. Goed dus om dat dat nu eens onder de loep te nemen. We gaan de wekelijkse oversterftecijfers dus eens op een rijtje zetten.
Vóór corona
We kijken eerst maar eens hoe dat er hier voor corona uitzag. Dit is de wekelijkse oversterfte sinds het seizoen 2015/2016 voor de totale bevolking in Nederland.
We kijken hier dus van juli-juli, om het griepseizoen bij de jaarwisseling niet in twee delen te moeten splitsen. Het gaat hier dus om de wekelijkse oversterfte per 100.000 inwoners. De dunne lijnen zijn de oversterfte voor 4 seizoenen. We zien twee jaren met griep (oranje en grijs) en twee jaren zonder griep. De dikke groene lijn is het gemiddelde van deze 4 jaren.
Van het voorjaar tot einde van de herfst ligt deze lijn gemiddeld iets onder de nul, van januari t/m maart ligt deze erboven. In april duikt deze er weer onder. Dit is ook het patroon dat je normaal gesproken zou verwachten. Het griepseizoen begint eind december, als de zon minder schijnt en de dagen kouder worden. Bij het aanbreken van het voorjaar in april verdwijnt de griep weer.
Na corona
Maar laten we nu eens kijken hoe dat patroon er na corona uitzag. We slaan het coronaseizoen zelf maar over, want we willen vooral weten hoe het sterftepatroon er uitziet nadat corona vrijwel is verdwenen in de zomer van 2021.
Het valt onmiddellijk op dat het aanzicht volledig is veranderd. Sinds 2021 zien we eigenlijk alleen nog maar een vlak stuk van mei tot begin september, dat ook niet meer onder de nul komt.
Maar het belangrijkste: wat we een griepseizoen zouden kunnen noemen, begint nu al in september en duurt tot mei. Zeven maanden dus maar liefst, terwijl dat er vroeger maar drie waren.
Wat zeggen de medici?
De medici zijn stil. Er is geen “alarmfase 1”. Oversterfte die nu al in september begint, daar waar het vroeger pas in de laatste weken van december was. We moeten dus zoeken naar “iets” dat plaatsvindt medio september.
Maar zou dit griep, corona of een andere virale infectie zijn die langskomt in september? Inmiddels uit betrouwbare bron vernomen dat de ziekenhuizen en met name de IC’s tegenwoordig al vanaf september vol beginnen te lopen, maar het zijn geen respiratoire klachten. Vreemd.
Wat zegt het RIVM?
Ook het RIVM zwijgt in alle talen. Maar toch niet helemaal, want ze weten het wel! Kijk maar even naar wat hun RIVM-sterftemonitor nu laat zien.
De grafiek voor 80+ ziet er nog normaal uit: de bandbreedte is een keurige sinus die de seizoenen net als vroeger volgt en de top medio januari. Sterfte wordt bij deze leeftijd vooral door de seizoenvirussen bepaald en die hebben hun hoogtepunt in januari-februari zoals we ook in deze grafiek zien.
Maar bij de leeftijd van 65-79 jaar zien we een opmerkelijk verloop. Een vreemde kromming en een duidelijke verschuiving naar links. De top is er al medio november en dat scheelt bijna 3 maanden vergeleken met de bandbreedte van de ouderen. Ook het RIVM ziet dit dus! Extra sterfte die drie maanden vooruitloopt op de griep die nog moet gaan komen.
Nu wordt het dus tijd om deze RIVM-bandbreedte eens op de daadwerkelijke sterfte te projecteren. En warempel, de RIVM-bandbreedte volgt hetzelfde beeld als de sterfte sinds 2021. Het RIVM is dus bekend met deze verschuiving, maar geeft alweer geen signalen af dat er iets aan de hand is. Het sterftepatroon is danig veranderd en de baseline wordt hier door het RIVM keurig op aangepast.
Het “Griepseizoen” is van 3 maanden verbreed tot 7 maanden en dat leidde in Engeland tot het vervroegen van de vaccinaties op de scholen. Maar is dit wel griep?
Hoe zit dat bij 80+?
Bij de oudste generatie wordt het sterftepatroon het zwaarst beïnvloed door de seizoenen. In de winter sterven er 20% meer ouderen dan in de zomer. Maar is dat sinds 2021 veranderd door “de grote onbekende”?
Deze grafiek laat de verandering duidelijk zien.
De blauwe lijn is de gemiddelde sterfte over de twee seizoenen met griep voorafgaande aan de corona episode. Een duidelijke bult in januari en februari, ondersterfte in de maanden daar rond omheen. De gemiddelde oversterfte is dus ongeveer nul, want griep is een “laatste zetje ziekte”.
In de jaren na corona (de groene lijn) zien we deze stijging dus al half september optreden. De piek ligt eind december, het moment waarop normaal gesproken het griepseizoen pas begint. We zien zelfs nog even een korte daling, voordat het echte griepseizoen begint. Het beschermende effect van de vaccinaties in de griepmaanden is niet te zien, maar in de herfst treedt er juist een stijging van de sterfte op. Kale CBS-cijfers, mooier kunnen we het niet maken….
En bij 65-80 jaar?
Als afsluiting dan dezelfde cijfers voor de 65-80-jarigen. Deels hetzelfde beeld als bij de 80+ groep, maar er is hier een belangrijk verschil. Alhoewel er ook bij deze leeftijd een seizoensinvloed is van 10%, zien we hier vrijwel geen invloed van de griepgolven op de sterfte. Onder de 80 jaar overlijdt er tot 2020 vrijwel niemand aan griep.
Maar dat wordt anders vanaf 2021. Ook daar zien we nu net als bij 80+ een toename in oversterfte vanaf september. We zien aan de sterfte voor 2020 dat er onder de 80 jaar nauwelijks invloed is van griep, maar vanaf 2021 wel een vervroegde golf vanaf september. Ook zien we hier dat er een verhoogde sterfte is gedurende de hele zomer. Dat is “de oversterfte”, opgeteld bij de golf in de herfst is dat de 8% die we al sinds 2021 zien.
Is dit erg?
Ja, dat is erg! Ontkenners van de oversterfte en de mogelijke relatie met vaccinatie stellen meestal dat de berekening van de baseline anders moet. Het RIVM spant de kroon door te stellen dat de oversterfte verdwenen is (inmiddels is die stelling weer verlaten). Er wordt dan van uitgegaan dat de daling van de sterftekans per 2020 abrupt tot stilstand is gekomen. Alhoewel daar geen enkele onderbouwing voor is, is er ook geen bewijs dat de daling van de sterftekans in hetzelfde tempo doorgegaan zou zijn als er geen corona was geweest, maar het lijkt wel aannemelijk dat de trend van 2000-2019 zich voortgezet zou hebben.
Maar wat we sinds 2021 zien, is dat de seizoensgolf plotseling 7 maanden duurt tegen 3 maanden voorheen en dat is niet te verklaren met een stagnatie van de daling van de sterftekans. “Iets” heeft ervoor gezorgd dat deze golf al in september begint en niet pas eind december. Het is uiterst onwaarschijnlijk dat uitgestelde zorg in het voorjaar van 2020 nu nog een dergelijke golfbeweging veroorzaakt. Ook corona valt af, want respiratoire ziektes komen in compacte golven vanaf december, zodra het seizoen daartoe de voorwaarden schept.
Hiermee zijn met uitzondering van de vaccinaties eigenlijk alle plausibele verklaringen van tafel geveegd. Maar die laatste voor de hand liggende mogelijkheid wenst de overheid niet te onderzoeken en dat is pas echt erg! Ondertussen stromen de IC’s vanaf september weer vol….
Views (inst:8-10-’21): 61