Johan van Bommel, elektrotechnisch expert uit Someren, specialiseerde zich de afgelopen negen jaar in het meten van zwerfstroom. Hij ontwikkelde een methode om niet alleen de zwerfstroom te kunnen meten, maar ook de richting te kunnen bepalen waar de zwerfstroom vandaan komt. Inmiddels heeft hij bij circa 200 boerenbedrijven in Nederland en België geconstateerd dat er problemen bij het vee worden veroorzaakt door zwerfstroom. “Ik durf te stellen dat alle boeren er in meer of mindere mate mee te maken hebben”, aldus Van Bommel. Hij verwacht dat overlast door zwerfstroom alleen maar verder gaat toenemen, omdat voor de energietransitie een groeiend aantal energiebronnen zoals windturbines, zonnepanelen en batterijen in landelijke gebieden geplaatst worden. Niet alleen voor dieren is zwerfstroom slecht, bij mensen kan het leiden tot hoofdpijn, vermoeidheid en aan het hart gerelateerde klachten (zie kader).
Van den Oudenrijn heeft een stichting opgericht om aandacht te vragen voor het probleem, maar vooralsnog reageren de overheid en energiebedrijven laconiek. De boer kwam in de zomer van 2023 in contact met Van Bommel, die vaststelde dat er op zijn bedrijf sprake was van zwerfstroom — en zelfs in zeer hoge mate. Ook constateerde Van Bommel met metingen dat alle zeven windturbines zwerfstroom in de grond veroorzaken. “Kort bij de stal zie je die exponentieel toenemen, alles stapelt zich op”, aldus Van den Oudenrijn. Een andere conclusie was dat dieren minder water drinken, als de windturbines draaiden. In april 2024 werden na metingen succesvolle maatregelen getroffen tegen de zwerfstroom. Er werd een scheidingstransformator geplaatst, bekend uit de scheepvaart om aantasting van de scheepswanden te voorkomen. De volgende dag gaven de koeien direct zes liter melk per koe meer en binnen twee dagen werden er vijftig koeien tochtig. Maar na de ingebruikname van een grote batterij op het windpark enkele maanden later, keerden alle problemen binnen twee dagen terug. “We kunnen aan het drinkwaterverbruik nu precies zien op welke momenten de batterijen opladen, ontladen of leeg staan. Die correlatie is er.”
Van den Oudenrijn heeft de gemeente Goeree-Overflakkee en de Provincie Zuid-Holland verzocht de effecten van zwerfstroom op mens en dier te gaan onderzoeken. Ondanks het overtuigende bewijs van het bestaan van zwerfstroom, willen de instanties eerst een second opinion voordat ze in beweging komen.
DNV (voorheen KEMA, bekend van KEMA-keur), een advies- en certificeringsbedrijf gespecialiseerd in energie, risicomanagement en technische keuringen, verklaarde in een brief aan de Provincie op 31 januari 2025 dat verder onderzoek niet nodig is. Alles voldoet volgens DNV aan de normen en richtlijnen. Ook (demissionair) staatssecretaris Thierry Aartsen, portefeuillehouder Openbaar Vervoer en Milieu binnen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, wees recent het onderzoek naar de invloed van zwerfstroom op vee af, ondanks een met meetrapporten onderbouwd verzoek daartoe van Gedeputeerde Staten Zuid-Holland op 24 januari 2025.
Volgens Aartsen zijn de elektrische installaties van het bedrijf van Van den Oudenrijn niet op orde en is de stal te klein voor het aantal koeien. “Mijn medebewindspersonen en ik zien daarom geen aanleiding tot het starten van een multidisciplinair onderzoek.”
Via zijn Stichting EMV & (dier)welzijn heeft Van den Oudenrijn het tot zijn missie gemaakt het probleem zwerfstroom beheersbaar te maken, om mens, dier en plant gezonder en in een hogere mate van welzijn te kunnen laten leven. “Wij willen maar een ding en dat is dat de waarheid over zwerfstroom boven water komt.”
Source: https://clintel.nl/zwerfstroom-gevaar-voor-mens-en-dier/
.