Het jaarlijkse onderzoek beslaat 47 nieuwsmarkten verspreid over de hele wereld. Voor België werden ongeveer 2.000 respondenten bevraagd tussen midden januari en midden februari 2024, onder wie 1.132 Vlamingen.
De maatschappelijke interesse in AI groeide de laatste jaren sterk. “Tools zoals ChatGPT zorgen ervoor dat mensen op een eenvoudige manier toegang hebben tot AI”, zegt professor Ike Picone van de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Toch valt het volgens Picone op dat een groot deel van de Vlamingen (57 procent) zich weinig tot niet informeert over die technologieën. “Het valt op dat jongeren beter op de hoogte zijn van AI in vergelijking met de oudere leeftijdscategorieën. Hoe ouder de Vlaming, hoe minder ze zich informeren over de technologieën en de toepassingen ervan.”
Meer mensen mijden nieuws
Uit het onderzoek blijkt ook dat het vertrouwen in nieuws wereldwijd stagneert. De kloof tussen Vlaanderen (51 procent) en Wallonië (35 procent) blijft volgens Picone groot. “Opmerkelijk is de toename van wantrouwen onder linksgeoriënteerde Vlamingen en jongeren. Transparantie, hoge journalistieke standaarden en representatie zijn cruciaal voor het vertrouwen in nieuws”, benadrukt Picone.
Voorts blijkt dat nieuws mijden in Vlaanderen stijgt. Liefst 62 procent vermijdt soms of vaak nieuws, tegenover 48 procent in 2017. “Jongere en lager opgeleide Vlamingen mijden vaker nieuws. Hoewel 85 procent nog regelmatig nieuws consumeert, blijft het belangrijk om de groei van nieuwsafhakers, nu 13 procent, tegen te gaan en hen te informeren. Het is cruciaal voor zowel nieuwsorganisaties als beleidsmakers om strategieën te ontwikkelen die nieuwsmoeheid en desinteresse aanpakken, vooral bij een jonger en lager opgeleid publiek”, zegt Picone.
Het is moeilijker om betrouwbaar van onbetrouwbaar nieuws te onderscheiden op TikTok. Hoewel sociale media voor 38 procent een nieuwsbron is, maakt 47 procent van de Vlaamse nieuwsgebruikers zich zorgen over de betrouwbaarheid. “TikTok en X (voorheen Twitter) worden als problematischer gezien voor het herkennen van betrouwbare informatie”, benadrukt de VUB-professor.
Jongeren tussen 18 en 24 jaar vertonen de grootste desinteresse en het grootste wantrouwen in nieuws. Hoewel 30 procent van hen meerdere keren per dag nieuws raadpleegt, zegt 35 procent geen interesse te hebben en wantrouwt 34 procent het nieuws. Vorig jaar had nog maar 23 procent van de jongeren geen interesse in nieuws.
Opvallend is ook dat betalende nieuwsgebruikers tevredener zijn over nieuwsmedia, vooral over nieuws dat praktische informatie biedt en maatschappelijke betrokkenheid stimuleert. Betalingsbereidheid blijft dan weer laag, vooral onder laagopgeleiden en lage inkomens.
