AMSTERDAM – Rond het Concertgebouw in Amsterdam heeft zondagmiddag een demonstratie geleid tot meerdere aanhoudingen door de politie, nadat een groep actievoerders probeerde ingangen van de beroemde concertzaal te blokkeren. De protesten maken deel uit van een bredere maatschappelijke onrust rond het omstreden optreden van de Israëlische voorzanger Shai Abramson, dat deel uitmaakt van de chanoekaviering in de concertzalen van het gebouw. De demonstratie verliep deels vreedzaam, maar escaleerde toen enkele betogers uit protest de toegangspunten wilden blokkeren, wat door de politie niet werd toegestaan.
In de loop van de middag verzamelden pro-Palestijnse activisten zich rond het Concertgebouw op de Van Baerlestraat en de zijstraten daaraan grenzend. Aanleiding voor de protesten is de komst van Shai Abramson, voormalig luitenant-kolonel van het Israëlische leger (IDF) en huidige hoofdvoorzanger van het leger, die zondagavond zou optreden bij de jaarlijkse chanoekaviering. Tegenstanders van het optreden vinden dat iemand met zulke militaire banden geen podium behoort te krijgen bij een cultuurinstelling die muziek en verbinding wil uitstralen.
Eerder deze week had burgemeester Femke Halsema besloten dat de demonstratie niet direct bij de ingang van het Concertgebouw mocht plaatsvinden, maar op afstand moest worden gehouden op het Museumplein. Dat verbod werd aangevochten door demonstranten in een kort geding bij de rechtbank in Amsterdam. De rechter oordeelde dat een beperkte groep van 20 tot 30 demonstranten op twee tijdstippen in stilte bij de zijingang van het Concertgebouw mocht staan, mits zij de openbare orde niet verstoren en geen luide betoging voeren. Deze uitspraak maakte het mogelijk dat de demonstratie zondagmiddag bij het gebouw zelf plaatsvond.
Rond 15.00 uur waren enkele demonstranten al bij het Concertgebouw aanwezig. Volgens getuigen blokkeerden zij korte tijd twee ingangen, onder meer bij de artiesteningang en een van de zijstraten. De politie greep vervolgens in om verstoring van de toegang voor bezoekers en musici te voorkomen. Agentes en agenten haalden actievoerders van de stoep en namen meerdere personen mee naar een politiebusje. Het exacte aantal aangehouden demonstranten is niet door de politie vrijgegeven, maar betrokkenen werden meegenomen voor verhoor omdat zij de ingangen van het gebouw hadden geblokkeerd, wat volgens de politiewoordvoerder in strijd was met de rechterlijke voorwaarden voor de protesten.
Voor het Concertgebouw was de dag van protest de culminatie van wekenlange discussie over de programmering van de chanoekaviering en de rol van Shai Abramson. Aanvankelijk had het Concertgebouw laten weten de optredens met Abramson te willen annuleren vanwege zijn banden met het Israëlische leger, waarbij de functie van voorzanger vaak tot controverse heeft geleid omdat het leger in verschillende conflicten betrokken is geweest. Uiteindelijk kwam het tot een compromis: er zouden twee besloten concerten plaatsvinden waar Abramson wél mocht optreden, naast openbare evenementen zonder zijn aanwezigheid. Deze compromisvoorstellen stuitten op kritiek van zowel pro- als anti-Israëlgroepen, wat heeft bijgedragen aan de gespannen sfeer rond de demonstraties.
De politie was de hele middag met een aanzienlijke eenheid aanwezig rond het Concertgebouw, niet alleen om de veiligheid van het gebouw en de bezoekers te waarborgen, maar ook om te voorkomen dat pro- en tegenbetogers met elkaar in conflict zouden komen. Er waren aanwijzingen dat niet alleen pro-Palestijnse groepen aanwezig waren, maar ook tegendemonstranten die hun steun wilden betuigen voor de joodse gemeenschap en het recht op viering van Chanoeka. Beide groepen werden door de politie op afstand van elkaar gehouden om confrontaties te vermijden.
Tijdens de middag ontstonden korte momenten van spanning tussen demonstranten en voorbijgangers die naar binnen wilden voor andere voorstellingen of repetities. Omstanders meldden dat de sfeer onrustig was, maar dat de politie tijdig ingreep om escalatie te voorkomen. Bezoekers konden uiteindelijk het concertgebouw betreden en het geplande programma – waaronder verschillende chanoekaconcerten – ging grotendeels volgens schema van start.
Organisatoren van de demonstratie benadrukten vooraf dat hun protest vreedzaam bedoeld was en dat zij wilden laten zien dat er verdeeldheid bestaat over de culturele en politieke implicaties van het optreden. In aanloop naar de protesten werd op sociale media en via activistische kanalen opgeroepen tot een statische, stille demonstratie, zoals toegestaan door de rechterlijke uitspraak. De politie, die dergelijke uitingen volgde, waarschuwde echter tijdig dat blokkades van ingangen niet getolereerd zouden worden en dat daar consequenties aan verbonden zouden zijn.
Het optreden van Shai Abramson ‘s avonds trok naar verwachting honderden bezoekers, maar de controverse rond zijn komst heeft geleid tot een bredere discussie over de rol van cultuurinstellingen in politiek en internationale conflicten. Sommige critici wijzen op de vrijheid van kunst en expressie als reden om optredens niet te censureren, terwijl anderen vinden dat publieke podia geen plaats mogen bieden aan personen met sterke militaire associaties. Dit debat blijft de gemoederen in de culturele en politieke wereld bezighouden, vooral nu vergelijkbare protesten en maatschappelijke spanningen ook op universitair en gemeentelijk niveau zijn waargenomen bij andere protestacties in het land.
Met de demonstratie van zondagmiddag en de daaropvolgende evenementen zet Amsterdam opnieuw een precedent in hoe publieke protesten worden behandeld rond culturele instituten en controversiële optredens, terwijl politie en justitie blijven aansporen tot vreedzame, ordentelijke uitoefening van het recht op demonstratie.