Het politiegeweld werd op 15 november voor het eerst belicht in een uitzending van het internationale nieuwsmedium Middle East Eye, die te zien is op Instagram. Daarin worden schokkende beelden getoond van weerloze personen die op de grond liggen en door ME’ers met knuppels op hoofd en lichaam worden geslagen. Het gaat om ‘Palestina-demonstranten’ die eerder waren verwijderd van de Dam en met stadsbussen waren vervoerd naar een parkeerterrein ergens in het Westelijk Havengebied. Twee van hen‚ Janneke de Lange‚ een kinderrechtenjurist, en Mohamed Elbastawisy‚ een student uit Egypte die sinds vier jaar in Nederland woont‚ vertellen in de uitzending wat hen is overkomen. De Andere Krant sprak deze week ook met de twee, en met hun advocaat‚ Krit Zeegers van het bureau Prakken d’Oliveira‚ die hen bijstaat en een aangifte tegen de politie voorbereidt. Op sociale media circuleren meer beelden van de gebeurtenissen die hun verhaal ondersteunen.
Na de rellen rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv‚ op woensdag 7 en donderdag 8 november‚ kondigde de gemeente Amsterdam een demonstratieverbod af. Op 13 november kwamen demonstranten niettemin bijeen op de Dam. Volgens De Lange ging het niet om een “pro-Palestina” protest‚ maar een “anti-genocide” demonstratie. “Ik was door een joodse vriendin gevraagd te komen. Wij waren absoluut vreedzaam en hebben zelfs zorgvuldig gelet op de woorden die wij gebruikten. Ik ben niet antisemitisch en zal dat ook nooit worden.” De demonstratie was mede ingegeven door de manier waarop de voetbalrellen in het nieuws waren gekomen. “Ik had het er met mijn vrienden in Israël over gehad hoe de beelden van die rellen waren misbruikt. De rol van de Maccabi-supporters werd in eerste instantie verzwegen. Zelfs de Nederlandse regering hing een misleidend verhaal op. Als jurist was ik verontwaardigd dat we niet meer mochten demonstreren. Dat is een grondrecht.”
Volgens De Lange ging er op de Dam geen enkel geweld uit van de demonstranten. Ze werden nochtans door de politie gesommeerd om de demonstratie te verplaatsen. Er werden twee stadsbussen ter beschikking gesteld en er werd verteld dat ze naar het Westerpark zouden worden gereden‚ als alternatieve demonstratielocatie. De demonstranten stapten vrijwillig in de bussen. Aangekomen bij Westerpark‚ werden ze niet uit de bus gelaten. Een hulpofficier van justitie vertelde hen via een microfoon dat ze werden “voorgeleid”, herinnert De Lange zich.
Vervolgens werden ze onder begeleiding van politiebusjes weggereden naar een parkeerterrein ergens in het Westelijk Havengebied. Dit was erg beangstigend‚ vertelt De Lange. “Wij hadden geen idee waar we terechtkwamen. Het was donker. Er stonden vrachtwagens op het terrein‚ met chauffeurs erin. De politie liet ons uit de bus. Toen verdwenen ze opeens. Ik vroeg wat er gebeurde maar niemand zei iets. Ik ging terug de bus in. Daar was nog één politieagent. Ik vroeg hem heel netjes wat er gebeurde. Hij reageerde erg defensief. Hij wilde geen antwoord geven.”
Toen verscheen er plotseling een aantal politiebusjes‚ vertelt De Lange. Daar sprongen ME’ers uit‚ in gevechtsuitrusting. “Zij begonnen tegen ons te schreeuwen dat we weg moesten rennen. We hadden geen idee waar naartoe. Ze achtervolgden ons‚ schreeuwden naar ons en sloegen op ons in. Het was heel beangstigend. Ik kon op zeker moment niet verder omdat ik bij water kwam. Toen ik daar weg probeerde te rennen, werd er op me ingeslagen. Ik zag ook andere mensen die klappen kregen met knuppels. Ze sloegen op iedereen in.”
Mohamed vertelt een soortgelijk verhaal. “Twee busjes kwamen aangereden. Politieagenten kwamen eruit‚ gewapend met knuppels‚ hun gezichten bedekt‚ met kogelvrije vesten. Zij begonnen op iedereen in te slaan. Mensen renden alle kanten op. Ik was in shock. Ik kon me niet voorstellen dat dit echt gebeurde. Ik dacht, zit ik in een film? Ze schreeuwden naar ons dat we weg moesten rennen. Dat deden we ,maar ze achtervolgden ons en bleven schreeuwen en slaan. Ik kon op een gegeven moment niet verder want ik kwam bij een water. Sommige mensen sprongen in het water. Dat wilde ik niet. Het was donker en koud en ik kan niet zwemmen. Ik kwam bij een weg‚ bij een soort uitgang‚ daar waren ook politiebusjes. Er lag een vrouw op de grond, die werd geslagen. (Dat bleek Janneke de Lange te zijn – red.) Ik wilde haar niet in de steek laten. Ik was wel bang‚ maar ik dacht als ik doorloop‚ vergeef ik mezelf dat niet. Ik probeerde haar te helpen en werd toen zelf in elkaar geslagen. Ze sloegen op mijn hoofd. Ik verloor het bewustzijn. Toen ik mijn ogen opende‚ kon ik niet goed meer zien.”
De Lange vertelt dat de agenten op zeker moment stopten en weggingen. “Ik heb Mohamed geholpen met opstaan. Ik kon zien dat hij hard was geraakt. Ik moest hem helpen om te lopen. De politie heeft ons daar gewoon achtergelaten. Uiteindelijk zijn we met een taxi naar het ziekenhuis gereden.”
Mohamed kan zich bijna twee weken na de gebeurtenissen nog steeds niet goed concentreren. Hij heeft last van hoofdpijn en duizelingen. Hij voelt zich getraumatiseerd door wat hem is overkomen. “Ik dacht dat ik veilig was in Nederland. Ik voel me nu niet veilig meer. Ik ben op De Dam in de bus gestapt, omdat ik de politie vertrouwde. De politie was erg gewelddadig. Ze jaagden op ons. Alsof het een sport was.”
Ook Janneke heeft nog steeds nachtmerries. “Ik voelde me gedehumaniseerd. Er werd op me ingeslagen door mensen die mij niet meer als mens zagen. Deze jongen‚ Mohamed‚ probeerde me te helpen en werd ook in elkaar geslagen. Ze sloegen op zijn hoofd. Dat mag de politie helemaal niet doen.” Volgens De Lange ging er geen enkele dreiging uit van de demonstranten. Wel heeft een demonstrant op zeker moment geprobeerd achterin de bus een ruit in te slaan om uit de bus te komen‚ “vermoedelijk omdat het beangstigend was dat zij alleen als vrouw in de bus werd opgesloten met twee mannen”.
De Lange heeft een advocaat in de arm genomen, omdat ze het belangrijk vindt dat “dit nooit meer gebeurt. Ze zullen wel zeggen dat het een incident was‚ dat het een paar rotte appels zijn‚ maar dat was niet zo. Dit is welbewust gedaan. We hebben andere mensen gesproken die waren omsingeld door zes politiebusjes. Iemand moet hiertoe opdracht hebben gegeven. Ik zou graag met de agenten willen spreken die dit hebben gedaan. Ik wil weten waarom ze het hebben gedaan. Ik wil niet in haat vervallen.”
Uitzending Middle East Eye:
Meer beelden:
.