Donald Trump heeft de Amerikaanse verkiezingen gewonnen,
maar wat bracht hem de winst? Het was allerminst vanzelfsprekend dat hij zou
winnen gelet op alle aanklachten tegen hem.
Trump: Mensen mens
Ik denk dat het in de eerste plaats de eigen verdienste
van Trump zelf is geweest. Hij was een onvermoeibare debater. Het is
ongelooflijk de hoeveelheid energie die deze man op 78 jarige leeftijd in de
ring kon brengen. Hij is niet briljant, maar voldoende intelligent om een
uitstekende campagne te kunnen voeren. Hij is een ‘mensen mens’, een prima
manipulator en komt zelfverzekerd over. Ongelooflijk hoe hij de Republikeinen
in z’n macht kreeg en daarna het hele land.
Prima focus op de juiste onderwerpen
Trump wist ook de juiste onderwerpen aan te snijden. Als
eerste is dat het stoppen van de massa-immigratie, remigratie, deportatie. Er
zit ook een onderstroming in bij blanke Amerikanen dat ze ‘een minderheid
worden in eigen land’. Trump doet daar wat aan hopen ze. De immigranten die een
verblijfsvergunning hebben vinden het prima dat immigranten worden
buitengesloten, zijnde hun concurrenten. Vervolgens was de economie een
belangrijk onderwerp, de inflatie. Het derde onderwerp was woke, identity
politics en ten slotte klimaat en energie, drill baby drill. Middenstanders
hebben het lastig in de VS. Ze hopen dat Trump hen gaat helpen met
belastingverlaging.
Harris was zwak
Kamala Harris begon goed, maar ze viel al snel door de
mand als geen debater, weinig kennis van zaken, domme opmerkingen, geen afstand
nemen van president Joe Biden. Haar campagne was niet goed opgezet. In feite
verloor ze om dezelfde redenen waarom links in Europa terrein verloren heeft:
focus op globalisering, geen focus op de onderwerpen die de mensen in het land
aanspreken. Trump had het geluk van een zwakke opponent.
Optimisme over Trump én Schoof
Opvallend is dat de stemming rond Trump omgeslagen lijkt.
Tot niet zo lang geleden werd hij afgeschilderd als de duivel in hoogst eigen
persoon. Nu wordt hij bijna op het schild gehesen als de man die voor vrede in
de wereld gaat zorgen. Zelfs ondernemers in Nederland spreken zich in het
jaarijkse ING onderzoek positief over
hem uit. 90% van de ondernemers is optimistisch over 2025. Ze noemen dat er
kansen zijn met Trump en kabinet Schoof (!). 80% meent dat kabinet Schoof
gunstig zal zijn voor het ondernemersklimaat. Over hun afzet- en omzet hebben
ze geen zorgen voor 2025. Zorgdragen voor de concurrentepositie vinden
ondernemers belangrijker dan migratie- en stikstofbeleid. Ze hebben hoge
verwachtingen wat Trump voor de economie gaat doen. Hij is immers zelf een
ondernemer, een ‘dealmaker’. En juist op dit vlak mag een waarschuwend woord
gelden. Als hij inderdaad met tarieven mondiaal gaat rondstrooien houd ik m’n
hart vast. Zijn ondernemers te optimistisch?
Gaan we naar protectionisme?
Als dat gebeurt wordt de wereldhandel om zeep geholpen.
De EU is mondiaal het grootste handelsblok. De hemel verhoede dat het Trump
menens is met zijn tarieven. In de vorige eeuw eind jaren twintig doet zich een
periode van protectionisme voor ten tijde van de Grote Depressie door de
Smooth-Hawley act van 1929 in de VS met hoge importtarieven ter bescherming van
agrarische en industriële goederen. Het is altijd overheidsingrijpen dat tot
depressie leidt. Trump moet zijn handen afhouden van de vrijhandel. Zijn
ingrijpen zal de zaak niet beter maar erger maken. Hopelijk valt het mee.
Frits Bosch, econoom en socioloog, auteur van Links Verdriet.
.
